ตามที่สื่อมวลชนนำเสนอข่าวนักเรียนชั้น ม.6 ที่เรียกตัวเองว่า #Dek64 ออกมาเรียกร้องในสื่อสังคมออนไลน์ให้กระทรวงศึกษาธิการ สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทศ. และที่ประชุมอธิการบดีแห่งประเทศไทย หรือ ทปอ. รับฟังปัญหา กรณีวันสอบคัดเลือกเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาหรือ TCAS ตรงกับวันสำคัญอื่นที่กำหนดไว้ อาทิ การสอบ GAT/PAT ในวันที่ 20 – 23 มี.ค.2564 ตรงกับวันสอบปลายภาคของโรงเรียน, วันสอบ 9 วิชาสามัญ วันที่ 3 – 4 เม.ย.2564 และวันสอบ O-NET วันที่ 27 – 28 มี.ค.2564 ตรงกับวันเกณฑ์ทหารและวันเลือกตั้งท้องถิ่น นอกจากนี้ การเรียนออนไลน์ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ที่ผ่านมา ส่งผลให้นักเรียนได้รับเนื้อหาวิชาไม่เต็มที่ หากไม่พิจารณาเลื่อนวันสอบ อาจเป็นการตัดโอกาสนักเรียนที่ต้องเข้าการสอบคัดเลือกเป็นจำนวนมาก

กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) และกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ขอชี้แจงรายละเอียดการดำเนินการดังนี้

TCAS (Thai University Central Admission System) คือ ระบบการคัดเลือกกลางบุคคลเข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา ที่กำหนดโดยสมาคมอธิการบดีแห่งประเทศไทย (ทปอ.) โดยมีการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับหลายหน่วยงาน เช่น ทปอ. มหาวิทยาลัยต่าง ๆ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) และ สทศ. เป็นต้น

ในการกำหนดขั้นตอนต่าง ๆ ตั้งแต่ช่วงเวลารับสมัคร วันเวลาสอบ ประกาศผลสอบ การใช้ประโยชน์ของผลสอบ และขั้นตอนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง สทศ. จะต้องดำเนินการให้สอดคล้องกับตารางเวลาการคัดเลือกบุคคลเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาของ ทปอ.

สทศ. ในฐานะหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการสอบ GAT/PAT O-NET และวิชาสามัญ สทศ. ได้รับมอบหมายจาก ทปอ. ให้เป็นผู้ดำเนินการจัดการทดสอบ และได้กำหนดวันเวลาในการสอบ โดยคำนึงถึงระยะเวลาช่วงการใช้ประโยชน์ของผลคะแนน การจัดการเรียนการสอน และความเหมาะสมด้านอื่น ๆ ที่สอดคล้องกับปีการศึกษา ดังนั้น การเปลี่ยนแปลงวันสอบจึงต้องคำนึงถึงผลกระทบกับขั้นตอนและเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องดังกล่าวด้วย

1. ในการจัดการทดสอบในช่วงสถานการณ์ COVID-19 สทศ.ได้เตรียมการและมาตรการต่าง ๆ เพื่อป้องการแพร่ระบาดและเป็นไปตามมาตรการที่หน่วยงานด้านสาธารณสุขกำหนด และได้หารือแนวทางการดำเนินการเกี่ยวกับการสอบ GAT/PAT และวิชาสามัญ เพื่อรองรับสถานการณ์ดังกล่าวกับ ทปอ. แล้ว
2. วันสอบวิชาสามัญ ที่จะมีการสอบวันที่ 3 – 4 เมษายน 2564 ซึ่งตรงกับการเกณฑ์ทหาร (ระหว่างวันที่ 1–20 เมษายน 2564) นั้น อาจต้องมีผู้เข้าสอบจำนวนหนึ่งต้องเข้ารับการคัดเลือก แต่กองทัพบกก็ได้ประกาศหลักเกณฑ์การทำคำร้องขอผ่อนผันการเกณฑ์ทหารไว้ ผู้สมัครสามารถใช้เป็นเหตุผลในการผ่อนผันได้
3. ในส่วนของวันสอบ O-NET ม.6 สอบวันที่ 27 – 28 มีนาคม 2564 ซึ่งตรงกับวันเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลและนายกเทศมนตรี ในวันอาทิตย์ที่ 28 มีนาคม 2564 คณะกรรมการ สทศ. ในการประชุมครั้งที่ 2/2564 เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2564 ได้พิจารณาถึงความสำคัญของการใช้สิทธิ์เลือกตั้งตามระบบประชาธิปไตย และเพื่อเป็นการสนับสนุนและส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการไปใช้สิทธิ์เลือกตั้ง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6  ยังสามารถเข้าสอบ O-NET ได้ โดยยังอยู่ในวิสัยที่จะบริหารจัดการการสอบตามมาตรฐานการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพ เห็นสมควรให้เลื่อนกำหนดการทดสอบ O-NET ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2563 ที่มีกำหนดการสอบในวันอาทิตย์ที่ 28 มีนาคม 2564 ไปเป็นวันจันทร์ที่ 29 มีนาคม 2564 แทน โดยใช้เวลาสอบ รหัสวิชา รายวิชา และระยะเวลา ให้เป็นไปตามตารางสอบเดิม
4. วันสอบ GAT/PAT วันที่ 20-23 มี.ค. 2564 ที่อาจตรงกับวันสอบปลายภาคของโรงเรียนบางแห่งนั้น สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ได้แจ้งโรงเรียนต่าง ๆ ให้กำหนดวันสอบปลายภาคของนักเรียนชั้น ม. 6 ให้แล้วเสร็จภายในวันที่ 19 มีนาคม 2564 ซึ่งการกำหนดวันสอบปลายภาคเป็นอำนาจของผู้อำนวยการโรงเรียนแต่ละแห่งที่จะพิจารณาวันสอบที่เหมาะสมกับนักเรียนของตนเอง  โดยโรงเรียนจะทราบดีในเรื่องการจัดปฏิทินวันสอบปลายภาคให้นักเรียนชั้น ม.6 ก่อนการสอบปลายภาคของนักเรียน ชั้น ม.4 และ ม.5 เพื่อให้นักเรียนชั้น ม.6 มีเวลาในการเตรียมตัวเข้าสอบคัดเลือกต่อไป
5. การเรียนออนไลน์ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ที่ผ่านมา ส่งผลให้นักเรียนได้รับเนื้อหาวิชาไม่เต็มที่ นักเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่มุ่งจะศึกษาต่อในสถาบันอุดมศึกษา จะทราบดีว่าต้องมีการสอบ GAT/PAT O-NET และวิชาสามัญ เพื่อใช้ผลคะแนนในการสอบคัดเลือกเข้าศึกษาต่อ นักเรียนทุกคนจึงเตรียมตัวเองอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จนถึงวันที่จะสอบ โดย สทศ.จะใช้ข้อสอบที่มีเนื้อหาครอบคลุมสาระการเรียนรู้ ตั้งแต่ชั้น ม. 4 ถึง ม. 6 ดังนั้นการวางแผนเตรียมตัวในเรื่องการเรียนมาอย่างต่อเนื่องจึงเป็นส่วนสำคัญที่จะข่วยให้นักเรียนมีความรู้ ความสามารถและทักษะเพียงพอที่จะเข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาที่ต้องการได้ ไม่ใช่เตรียมตัวเพียง 1-2 เดือน

อว. และ ศธ. มีความเห็นว่า สถานการณ์โควิดที่เกิดขึ้นในรอบปีที่ผ่านมาได้ส่งผลกระทบกับนักเรียนทุกคนเช่นเดียวกันทั้งประเทศ การจัดการเรียนการสอนออนไลน์ของโรงเรียนอยู่ภายใต้การบริหารจัดการของกระทรวงศึกษาธิการ และนักเรียนทุกคนคงมีโอกาสเรียนรู้และปรับตัวมาระยะหนึ่งแล้ว ซึ่งนักเรียนจำนวนมากได้มีความพร้อม มีการวางแผนการเรียนเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการเดินทาง การหาที่พัก การเตรียมตัวสมัครในแต่ละรอบ ความพร้อมของตนเองในช่วงเวลานั้น ๆ จึงอาจกระทบกับผู้สมัครจำนวนมากที่พร้อมกับแผนการสอบที่วางไว้

ดังนั้น นับจากวันนี้เหลือเวลาอีกราว 20 วัน กระบวนการสอบก็จะเกิดขึ้น
ตามปฏิทินการสอบที่ปรับแล้วของแต่ละรายวิชา การเตรียมการต่าง ๆ ทั้งการจัดทำข้อสอบ การจัดส่งข้อสอบ การจัดสนามสอบและห้องสอบ การจัดกรรมการชุดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการสอบได้เตรียมพร้อมดำเนินการทั้งหมดแล้ว

อย่างไรก็ตาม ทั้งสองกระทรวง ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องดังกล่าว โดยได้ขอให้ ทปอ. และ สทศ. ได้จัดทำมาตรการด้านสาธารณสุข เสนอต่อ ศบค. เพื่อให้มีการอนุมัติกระบวนการที่ใช้ป้องกันการแพร่ระบาดของเขื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในแต่ละสนามสอบ เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับนักเรียนทุกคน